UNESCO WERELDERFGOED? Of toch niet? Deel 2
1 februari 2018 - Pagan, Myanmar
Dat gebeurt er dan zomaar: één onverwachte beweging, je raakt bijna een toets aan, niet echt maar die werkt toch en hup, "je reisverhaal is gepubliceerd" verscheen er in beeld. Twee of drie zinnen oud. Als dat gebeurt kan Ik het vervolgens niet meer intrekken, dat werkt dus een beetje verwarrend. Ik heb nu de wifi maar even uitgezet.
Goed, we twijfelden uiteindelijk over de fiets door de verhalen en wat we hier bij aankomst zagen rondrijden leek inderdaad niet in een al te beste staat. Na de tuktuk wordt het daarom de e-bike. Dat is een electrische scooter, dus het onderdeel trapondersteuning wordt gelijk overgeslagen. We krijgen er ook nog een helm bij! En dat terwijl ongeveer 90% hier zonder helm rondrijdt, en niet al te langzaam. Scheuren over de wegen doen en kunnen wij niet, want harder dan 47 kilometer per uur wilde de scooter niet rijden. Het grote voordeel ten opzichte van de tuktuk is dat je veel meer ziet en beleeft van de omgeving. Wij (toch niet al te groot) zijn voor een tuktuk eigenlijk te lang en daardoor moeten we altijd wat in elkaar gedoken onder de kap door naar buiten kijken.
We hebben vandaag heel het terrein rondgereden, ongeveer 35 kilometer. Onze eerste stop was bij de beruchte Bagan Viewing Tower, een uitkijktoren van ongeveer 75 meter hoog. De vlakte van Bagan is ooit door de regering voorgedragen om op de UNESCO werelderfgoedlijst te worden gezet. Maar deze toren uit 2005 heeft ervoor gezorgd dat dit destijds niet door is gegaan. Wat was het geval? De militaire dictators zorgden erg goed voor zichzelf en voor elkaar. En, understatement van het nog prille jaar, niet zo goed voor de bevolking. Zo kreeg één de kans om een super de luxe hotelcomplex midden op de vlakte te zetten en dan maar gelijk een hoge uitkijktoren erbij. Het is een wanstaltig gedrocht geworden dat enorm afsteekt tegen alle prachtige monumenten eromheen. Tot op kilometers afstand is hij te zien, torent hij overal boven uit en verpest het landschap. Dat heeft de UNESCO er toe gebracht om de vlakte van Bagan niet op de werelderfgoedlijst te zetten. Zeer tot ongenoegen van de dictatuur. Inmiddels is nu, ruim 10 jaar later, Bagan opnieuw voorgedragen en is de situatie in het land iets verbeterd. Dus wie weet over een aantal jaren toch werelderfgoed? Nog een ander voorbeeld uit het vrij recente verleden: Bagan is de naam van de vlakte, maar ook van een klein stadje. Gedeeltelijk nog ommuurd met stadswallen en poorten. Binnen de stad woonden niet alleen Birmezen, er stonden ook veel prachtige stoepa's en pagodes. De militairen bedachten dat luxe hotels hier vast meer toeristen zouden trekken en dus moest de plaatselijke bevolking weg. Binnen een maand. Ze konden vertrekken naar een nieuw te bouwen dorp: New Bagan. En wie protesteerde ging een aantal maanden de gevangenis in. Old Bagan is nu inderdaad bezet met voornamelijk luxe hotels, in handen van (voormalig) militairen.
Harry is de uitkijktoren opgegaan met de lift, ik ben beneden gebleven en heb me enigszins verbaasd over de enorme stilte rond dit gebouw. Bijna geen toerist te bekennen. In de grote hal, waar ik zonder ticket wel mocht rondlopen heerste stilte. Er waren drie dames die er werkten en dus niets te doen hadden, op één na. Zij zat aan het weefgetouw te werken aan een lap die waarschijnlijk een shawl moest worden. Er lagen in ieder geval stapels ervan in de kraam naast haar.
Nadat Harry terug kwam zijn we verder gegaan met onze tocht. We hebben er meer van kunnen genieten dan gisteren. Omdat we nu zelf reden, beter konden rondkijken en stoppen wanneer we wilden, maar ook omdat we vandaag beter wisten wat we konden verwachten. Al de vele indrukken van gisteren waren bezonken, we hadden niet meer het idee alles te moeten zien, hoefden niet bij elke stoepa te stoppen voor een foto. En als we wel stopten was het om rustig buiten de stoepa, of tempel rond te lopen, zodat we onze schoenen niet keer op keer hoefden uit te doen.
Nogal wat tempels zijn in restauratie, soms omdat de tand des tijds zijn werk doet, maar ook vanwege natuurgeweld. Er is nog steeds schade van de grote aardbeving uit 1975 . We zagen ingestortte delen van een tempel en scheefhangende muren, die met ijzeren muurankers en balken verstevigd zijn. Hier was men hard aan het werk om de zaak weer goed op te metselen. Daarnaast zie je ook recente schade. Zo stond bij een pagode een bord met de mededeling dat ie niet te beklimmen was omdat door de hevige regen van oktober afgelopen jaar een deel van een terras was ingestort.
Bij elke pagode van betekenis staan souvenirstalletjes met echt oude boeddhabeeldjes... We werden bijna overal aangesproken door jongens die boeddhakoppen van terracotta aanboden. De eerste jongen was zo eerlijk om direct te zeggen dat zijn broer ze had gemaakt, nadat ik lachend vroeg of ze echt oud waren. Later zagen we er zoveel op andere plaatsen, die allemaal exacte kopieën van elkaar leken, dat ik denk dat er diverse mallen in omloop zijn waar de klei in wordt geperst.
Onderweg zagen we vrouwen bezig met het opnieuw asfalteren van slechte weggedeelten. Los van het feit dat we bijna alleen maar vrouwen het zware werk zien doen, lijkt het me geen pretje in deze temperatuur. Daarbij komt dat het ontzettend zwaar lichamelijke arbeid is. Er was een onderlaag van hete asfalt (?), bitumen (?) - geen idee hoe dat heet. Daarop moesten steentjes worden gestrooid en later ging er een wals over heen. Dat strooien gebeurde door de vrouwen die grote platte bamboe manden gevuld met stenen aandroegen en over de warme onderlaag liepen op hun rubber teenslippers. Ook hier hebben we geen foto's gemaakt. De dames keken begrijpelijk niet echt blij.
Morgenochtend gaan we weer lekker vroeg eruit. Om 7 uur worden we naar de expressbus naar Kailaw gebracht. Daar zitten we weer flink wat uren in. Rond 3 uur zouden we er moeten zijn.
Goed, we twijfelden uiteindelijk over de fiets door de verhalen en wat we hier bij aankomst zagen rondrijden leek inderdaad niet in een al te beste staat. Na de tuktuk wordt het daarom de e-bike. Dat is een electrische scooter, dus het onderdeel trapondersteuning wordt gelijk overgeslagen. We krijgen er ook nog een helm bij! En dat terwijl ongeveer 90% hier zonder helm rondrijdt, en niet al te langzaam. Scheuren over de wegen doen en kunnen wij niet, want harder dan 47 kilometer per uur wilde de scooter niet rijden. Het grote voordeel ten opzichte van de tuktuk is dat je veel meer ziet en beleeft van de omgeving. Wij (toch niet al te groot) zijn voor een tuktuk eigenlijk te lang en daardoor moeten we altijd wat in elkaar gedoken onder de kap door naar buiten kijken.
We hebben vandaag heel het terrein rondgereden, ongeveer 35 kilometer. Onze eerste stop was bij de beruchte Bagan Viewing Tower, een uitkijktoren van ongeveer 75 meter hoog. De vlakte van Bagan is ooit door de regering voorgedragen om op de UNESCO werelderfgoedlijst te worden gezet. Maar deze toren uit 2005 heeft ervoor gezorgd dat dit destijds niet door is gegaan. Wat was het geval? De militaire dictators zorgden erg goed voor zichzelf en voor elkaar. En, understatement van het nog prille jaar, niet zo goed voor de bevolking. Zo kreeg één de kans om een super de luxe hotelcomplex midden op de vlakte te zetten en dan maar gelijk een hoge uitkijktoren erbij. Het is een wanstaltig gedrocht geworden dat enorm afsteekt tegen alle prachtige monumenten eromheen. Tot op kilometers afstand is hij te zien, torent hij overal boven uit en verpest het landschap. Dat heeft de UNESCO er toe gebracht om de vlakte van Bagan niet op de werelderfgoedlijst te zetten. Zeer tot ongenoegen van de dictatuur. Inmiddels is nu, ruim 10 jaar later, Bagan opnieuw voorgedragen en is de situatie in het land iets verbeterd. Dus wie weet over een aantal jaren toch werelderfgoed? Nog een ander voorbeeld uit het vrij recente verleden: Bagan is de naam van de vlakte, maar ook van een klein stadje. Gedeeltelijk nog ommuurd met stadswallen en poorten. Binnen de stad woonden niet alleen Birmezen, er stonden ook veel prachtige stoepa's en pagodes. De militairen bedachten dat luxe hotels hier vast meer toeristen zouden trekken en dus moest de plaatselijke bevolking weg. Binnen een maand. Ze konden vertrekken naar een nieuw te bouwen dorp: New Bagan. En wie protesteerde ging een aantal maanden de gevangenis in. Old Bagan is nu inderdaad bezet met voornamelijk luxe hotels, in handen van (voormalig) militairen.
Harry is de uitkijktoren opgegaan met de lift, ik ben beneden gebleven en heb me enigszins verbaasd over de enorme stilte rond dit gebouw. Bijna geen toerist te bekennen. In de grote hal, waar ik zonder ticket wel mocht rondlopen heerste stilte. Er waren drie dames die er werkten en dus niets te doen hadden, op één na. Zij zat aan het weefgetouw te werken aan een lap die waarschijnlijk een shawl moest worden. Er lagen in ieder geval stapels ervan in de kraam naast haar.
Nadat Harry terug kwam zijn we verder gegaan met onze tocht. We hebben er meer van kunnen genieten dan gisteren. Omdat we nu zelf reden, beter konden rondkijken en stoppen wanneer we wilden, maar ook omdat we vandaag beter wisten wat we konden verwachten. Al de vele indrukken van gisteren waren bezonken, we hadden niet meer het idee alles te moeten zien, hoefden niet bij elke stoepa te stoppen voor een foto. En als we wel stopten was het om rustig buiten de stoepa, of tempel rond te lopen, zodat we onze schoenen niet keer op keer hoefden uit te doen.
Nogal wat tempels zijn in restauratie, soms omdat de tand des tijds zijn werk doet, maar ook vanwege natuurgeweld. Er is nog steeds schade van de grote aardbeving uit 1975 . We zagen ingestortte delen van een tempel en scheefhangende muren, die met ijzeren muurankers en balken verstevigd zijn. Hier was men hard aan het werk om de zaak weer goed op te metselen. Daarnaast zie je ook recente schade. Zo stond bij een pagode een bord met de mededeling dat ie niet te beklimmen was omdat door de hevige regen van oktober afgelopen jaar een deel van een terras was ingestort.
Bij elke pagode van betekenis staan souvenirstalletjes met echt oude boeddhabeeldjes... We werden bijna overal aangesproken door jongens die boeddhakoppen van terracotta aanboden. De eerste jongen was zo eerlijk om direct te zeggen dat zijn broer ze had gemaakt, nadat ik lachend vroeg of ze echt oud waren. Later zagen we er zoveel op andere plaatsen, die allemaal exacte kopieën van elkaar leken, dat ik denk dat er diverse mallen in omloop zijn waar de klei in wordt geperst.
Onderweg zagen we vrouwen bezig met het opnieuw asfalteren van slechte weggedeelten. Los van het feit dat we bijna alleen maar vrouwen het zware werk zien doen, lijkt het me geen pretje in deze temperatuur. Daarbij komt dat het ontzettend zwaar lichamelijke arbeid is. Er was een onderlaag van hete asfalt (?), bitumen (?) - geen idee hoe dat heet. Daarop moesten steentjes worden gestrooid en later ging er een wals over heen. Dat strooien gebeurde door de vrouwen die grote platte bamboe manden gevuld met stenen aandroegen en over de warme onderlaag liepen op hun rubber teenslippers. Ook hier hebben we geen foto's gemaakt. De dames keken begrijpelijk niet echt blij.
Morgenochtend gaan we weer lekker vroeg eruit. Om 7 uur worden we naar de expressbus naar Kailaw gebracht. Daar zitten we weer flink wat uren in. Rond 3 uur zouden we er moeten zijn.
Mooie verhalen weer Herman en jullie zullen inderdaad wel veel relaxter zijn zo een dag waarop je zelf kan bepalen wat en hoe je iets wilt zien . Geniet en goede reis morgen in de bus , op naar het volgend avontuur.
Ha leuk, met de scooter op pad. Dat geeft vrijheid en rust. Wel eens lekker ter afwisseling. Zeker ook dat je zelf de keuze maakt of je wel of niet alles wilt bekijken en fotograferen. Als je zoveel keus hebt dan kan je selectief zijn. En het scooterrijder maakt het een en ander los aan jeugdsentiment. Je staat er stoer op Har. Leuke foto met je brede grijns!
Haha je hebt die verkopertjes door Herman, die je 'oude' Boedha's willen verkopen. Jullie trappen daar niet in. Gelukkig zijn er ook eerlijke jongens. Dat is mooi en alleen daarom al zou je er van hem een kopen! Hij en z'n broer proberen hun kostje te verdienen. Net als de dames die het zware werk doen. Stenen sjouwen, over heet asfalt lopen en er grit op strooien. Sjonge wat een baan. Ik denk, gezien o.a. de slippers, dat er qua bedrijfsveiligheid nog veel te winnen valt. Wat hebben wij het hier dan goed. We realiseren ons dat vaak niet en vinden alles vanzelfsprekend. Maar naast dit al, realiseer ik mij ook dat jullie, door dit soort mooie en bijzondere reizen, ons laten kennismaken met hoe het in andere culturen toegaat en delen jullie alle ervaringen. En die zijn vooral mooi en soms confronterend. Oké zo is dat nou eenmaal. Reden voor ons dus om dankbaar te zijn. Om wat we allemaal hebben en om zulke lieve vrienden, die wíllen delen. Het was een relaxte en wederom bijzondere dag.