Zaandam: Puerto Madryn tot Ushuaia

13 februari

AND WE'RE BACK!

Dit wordt een lang verslag. Na Puerto Madryn komen we alleen in Port Stanley aan land, waar we vrijwel zeker geen wifi kunnen vinden. Daarna blijven we 7 volle dagen op zee en in de wateren rond Antarctica heeft niemand op het schip toegang tot internet. Pas in Ushuaia is er misschien weer een mogelijkheid.

5 februari: op zee.     Zoals al eerder gezegd; een dag op zee is niet persé ook een rustige dag. Dat ligt ook aan jezelf natuurlijk, want al die lezingen, tangolessen, afternoon teas, enz hoef je echt niet bij te wonen. Maar eerlijk is eerlijk, veel lezingen zijn wel erg nuttig en interessant. Toch skippen we er een aantal. We hebben afgesproken om met onze Maltees/Russische bekenden te dineren, zodat we rustig kunnen bespreken hoe we op de Falklands bij de koningspinguins kunnen komen, aangezien alle excursies erheen zijn uitverkocht. Daarvoor moeten we eerst onze vaste Nederlandse tafelpartners afzeggen voor een avond. Zij zeggen dat ze dat prima vinden, maar we hebben toch het gevoel dat ze not amused zijn. Daarna ging het met de 2 boys ook min of meer mis. Een ingewikkeld verhaal met als uitkomst dat zij plotseling 2 excursietickets kregen van mensen die uiteindelijk toch niet meegaan. Nu zaten wij dus zonder tickets en ook zonder partners met wie we redelijk goedkoop een 4WD hoopten te huren op weg naar Bluff Cove voor de koningspinguins. Het diner begon dus in mineur, maar verder was het zo gezellig met zijn 4en dat we vergaten dat wij voor de  volgende dag een probleem hadden.

6 februari    Falkland eiland: Port Stanley.   De volgende ochtend zaten we om 7.30 bij de excursiedesk, op aanraden van een medewerker, want "je weet maar nooit". En jawel, om 8 uur kon er al één van ons mee, omdat iemand niet was komen opdagen. Harry ging als eerste. Om 9 uur ging de 3e groep op pad en nu was ik aan de beurt. Ook hier was er een "no show". Ik kwam terecht in een groep van ongeveer 50 personen, waarvan bijna de helft vrolijkfanatieke breisters waren: de Antarctica Knitting Cruise. Één was zelfs in de tender (reddingssloep), die ons naar de wal bracht omdat het schip niet kon aanmeren, nog hevig aan het breien. Op de terugtocht heb ik gehoord dat de dames vnl uit de Verenigde Staten komen, elkaar kennen via o.a. Facebook en af en toe met elkaar breiend en wel op reis gaan. Er zijn nu op deze cruise ook breisters uit Nieuw Zeeland mee. Internationale contacten! Port Stanley is de belangrijkste plaats van de Falklandeilanden (in Argentinie de Malvinas. De van G.B. verloren oorlog lijkt daar tot op de dag van vandaag nog een soort nationaal trauma) maar het is een kleine plaats en we zouden er na een week redelijk gek worden. Niets te doen, het landschap is over de hele eilandengroep vrijwel het zelfde: saai, geen bomen, weinig groen, behalve gras tussen alle rotsblokken, met vrij veel schapen en een enkele verdwaalde koe. De temperatuur was nu in hoogzomer krap 10 graden met een flinke wind die rechtstreeks van de zuidpool kwam. En als het in de winter (juli, augustus) nou lekker schaatsweer was, maar nee, er valt nauwelijks sneeuw en vooral veel regen in die tijd. Volgens mij zouden Schotten zich hier in dit landschap en met dit klimaat goed thuis kunnen voelen. Misschien heeft Thatcher daarom in 1982 de handschoen opgenomen tegen Videla? Economisch gewin heeft G.B. volgens mij hier niet bij, het lijkt me eerder een aardige kostenpost. Zo kunnen jongeren die willen studeren op kosten van de staat naar Engeland voor een aantal jaren, simpelweg omdat er hier geen universiteit of Hogeschool is (begrijpelijk met maar plm 3000 inwoners in de hoofdstad) De koningspinguïns waren geweldig. Stoïcijns stonden ze ons te negeren op 4 meter afstand. Ze waren druk bezig met elkaar lastig te vallen en vooral met het verzorgen van hun jongen. Één per koningspinguin,  het jong wordt ongeveer anderhalf jaar verzorgd. Aan het begin van de 20e eeuw waren ze bijna uitgestorven, er werd intensief op ze gejaagd, vanwege de olie die men uit het vlees kon halen. Gelukkig is er op South Georgia een geïsoleerde kolonie overgebleven en sinds plm 2000 komen ze ook hier weer voor. Groeiend in aantal! Ze zijn erg mooi om te zien in hun zwart/ witte pak met gele en oranje accenten. Het lijkt erop dat er van elk paar één voor het jong aan het zorgen is, wachtend op de ander die op jacht is. Dat maakt het groepje wel wat statisch, maar ik kon er geen genoeg van krijgen en bleef maar foto's maken. Bij de Gentoopinguins lag het wat anders. Die zijn een stuk kleiner, uiteraard ook zwart/wit, maar met oranjerode snavel en poten. Ook daar werd in zee gejaagd, maar door beide ouders en de jongen waren puberaal aan het rotzooien in afwachting van het eten. Hun plek was 200 meter landinwaarts. Op het strand aangekomen zag ik ouders aan land komen, of opnieuw de zee ingaan. Het leverde grappige foto's op.  Na anderhalf uur gingen we weer richting Pt Stanley. Ik ben eerst maar eens langs de "boulevard" gaan lopen en heb wat winkels bekeken. Alle souvenirs hebben maar 1 thema: PINGUÏN. Veel zijn kitscherig, maar er zijn ook leuke, originele en mooie. Door de stress van vanochtend (krijgen we wel of niet een plek) hadden we de creditkaart vergeten en Harry had maar $17 contant bij zich. En bovendien: waar was hij? Ik kon dus niets uitgeven en toen ik Harry stom toevallig een uur later toch tegen het lijf liep, had hij zelf het geld al uitgegeven. We gingen samen terug aan boord en hebben het er nu over om de andere excursies te cancellen.  Ze zijn belachelijk duur en in wezen het geld niet waard. Het is dat we weten dat we nooit meer de kans krijgen om koningspinguins in hun natuurlijke omgeving te zien, anders hadden we het geld in onze zak gehouden. Puur inhoudelijk staat de prijs niet in verhouding voor wat je krijgt: 15 minuten met een busje, 10 minuten met 4WD (dat stuk had ik graag gelopen, qua afstand makkelijk te doen en maar iets langzamer dan by car), een ruim uur bij de pinguïns en vervolgens dezelfde weg terug.  De HAL moet hier flink aan verdienen, want ze gaan weg als warme broodjes. We zagen dat een 11 uur durende excursie met daarin een vliegtochtje naar het binnenland van Patagonie, voor $1200,-- al weken uitverkocht is. In de brochure staat er ook nog bij: non refundable. Aan het eind van de middag moet iedereen weer aan boord zijn, omdat we om 6 uur weg varen. 

7 februari. Op zee.     Vandaag steken we in een vrijwel rechte lijn naar het zuiden de Drake Passage over, de misschien wel beruchtste zee op de wereld. Het kan hier ongelooflijk spoken. Maar wij hebben een "Drake Lake" tot mijn grote geruststelling. Weliswaar zijn de golven hoger dan hiervoor, maar veel hoger dan 3 a 4 meter worden ze niet. De dag doorgebracht met het hele schip van top tot teen verkennen. Niet dat dat helpt: ik blijf bij het verlaten van de lift consequent de verkeerde richting kiezen, er zijn voor mij onvoldoende referentiepunten. Verder een paar lezingen, zelf wat lezen en dagboek schrijven. 's Avonds roept de kapitein om dat we rond 22 uur de 60e breedtegraad passeren. Vanaf dat moment zijn we in Antarctische wateren en gelden er speciale regels: langzamer varen, ander soort diesel die minder vervuilt, niet eten en drinken op buitendekken, niet roken buiten. Het blijkt nu ook, dat we op bepaalde plekken een uur of zo gaan stilliggen met motor uit, of voetstaps varen. Dit om dieren zo min mogelijk te storen. Maar alles is weerafhankelijk.  Bij storm kunnen we baaien niet invaren,  moeten we ver uit de kust blijven, en bij mist zien we gewoon niets.....

8 februari Antarctica!        We zijn er! Het wordt een hele bijzondere dag: het grootste deel brengen we buiten door, dik ingepakt tegen de kou. Die komt niet zo zeer door vorst, als wel door een snijdende wind. Gevoelstemperatuur ver onder nul, terwijl het in werkelijkheid 2 graden boven nul is. Met heel veel zon gelukkig. We beginnen bij een baai van het meest noordelijke eiland: King George in de Admiralty Bay. Dit eiland ligt ten NW van het Antarctische schiereiland en ligt "dichtbij" Zuid Amerika. Hier ging het ahw om het wennen aan de omstandigheden, want er waren geen heel bijzondere zaken te zien, behalve dan een ijsschots met een zeeluipaard er op. De hele dag was er toelichting via de luidsprekers op dek van deskundigen op gebied van arctische fauna en geologie. Ik was wel een beetje trots dat ik veel eerder dan zij concludeerde dat het geen zeehond, maar een zeeluipaard was. Hierna gingen we de oversteek maken naar het Antarctische schiereiland, richting Hope Bay, of zoals ie tegenwoordig heet: Esperanza. Belachelijk maar waar: het was een Brits wetenschappelijk station, tot ergens in de jaren 50 de Argentijnen een minioorlogje hebben gevoerd om dit in hun bezit te krijgen. En dat lukte. Onderweg hierheen kwamen we veel zog. Tafelijsbergen tegen; die zijn afgebroken van een enorm drijvend ijsveld in de Weddelzee en daarom helemaal plat. Op de kleinere stonden regelmatig groepjes pinguïns.  Een erg grappig gezicht om ze te zien langs drijven. Het binnenvaren van de baai moest voorzichtig gebeuren vanwege de vele ijsbergen, groot en klein. Er waren een paar pinguïns op jacht op de bekende manier: zwemmend en sprongen makend. Hoe dichterbij we kwamen, hoe duidelijker werd dat het er niet een paar waren, maar honderden, nee duizenden. Uiteindelijk konden we de kolonies op de stranden en bergen zien. Het moeten er honderdduizenden zijn. Met de verrekijker was goed te zien hoe ze op het land bezig waren, rond waggelend,  een ijsheuvel beklimmend om hun kroost te zoeken en te voeren en ruzie makend met elkaar.  We waren allebei betoverd door het landschap en de dieren (ook een paar kleinere walvissen, zeehonden, zeeluipaarden en verschillende soorten albatrossen). Al die drijvende stukken ijs, met prachtige tinten wit, grijs, fluorescerend blauw, maakten het magisch en onvergetelijk. Maar o, wat hadden we het koud! Onze nieuwe Argentijnse winterjassen doen het uitstekend, maar de wind snijdt overal doorheen. Koude benen, ondnks thermo ondergoed. En foto's maken betekent dat je handschoenen uit moeten,  mijn handen lijken nu wel de Grand Canyon. Ik smeer me wezenloos, maar het helpt niet.   Omstreeks half zes verlieten we de baai stapvoets om koers te zetten naar de bestemming van morgen waar heel veel walvissen te zien zouden moeten zijn.  Het personeel heeft trouwens al een paar keer verteld vandaag dat we geluksvogels zijn: op de heenreis konden ze niet naar de Falklands,  vanwege slecht weer en ook niet de Hope Bay in, vanwege te veel ijs. Op het moment dat ik dit schrijf (23.30 uur) is de wind toegenomen tot windkracht 9. Die staat recht op de boeg, maar de golven dus ook, zodat we er eigenlijk niet veel last van hebben. 

9 februari. Charlotte Bay, Wilhelmina Bay, Cuver Island.      Ons koninklijk huis is ook hier aanwezig, zoals blijkt. (Wat dat betreft: er hangt een officieel staatsieportret van WA en Max, met daarnaast een bronzen buste van Bea bij de receptie. Komende week hebben we ook een oranje dag aan boord. Geen idee wat dat gaat betekenen). We hebben opnieuw mooi weer bij zonsopkomst (rond 5 uur). Het nadeel is dat ik de neiging krijg geen moment over te willen slaan, het is steeds weer een prachtig overweldigend landschap. Dus we stonden om 6 uur op dek. Als enigen. We waren zonder wekker vroeg wakker geworden door het licht, het zag er prachtig uit buiten, dus waarom niet. Na een half uur toch maar weer naar binnen gegaan. We zitten nu een flink stuk zuidelijker aan de westkant van het Antarctische schiereiland. Er ligt hier meer sneeuw en ijs, bijgevolg zijn de gletsjers dikker en ook zijn de bergen hoger en grilliger dan op de eerste dag. Behalve mooie besneeuwde bergen was er weinig te zien. Later, na het ontbijt, zagen we de eerste bultruggen, vooral in de eerste baai. Alle foto's ervan heb ik weer deleted. Ze waren te ver weg voor mijn smartphone. Het gebeurde ook een paar keer dat ik zo intens zat te kijken en genieten van bultruggen, vlak onder mijn neus, dat ik te laat bedacht dat een foto wel leuk zou zijn. En zodra ik hem dan paraat had, waren ze de diepte in. Halverwege de dag ging er bij ons allebei een knop om, alsof er een overdaad aan beelden in ons hoofd zat en er niets meer bij kon. Na ruim een uur slapen konden we er in de middag weer tegenaan. Vanavond gaan we eten in de Pinnacle Grill, een specialiteitenrestaurant dat erg goed schijnt te zijn. En we waren al zeer tevreden over de kwaliteit van het eten!            Ineens was er een mededeling van de kapitein: er is een groep orca's gespot, het schip ligt nu vrijwel stil zodat we rustig kunnen kijken. Dus we gaan direct naar buiten. De orca's zijn weliswaar te zien, maar vrij ver weg, te ver om goed te fotograferen. Maar ineens komen er 2 bultruggen recht onder mij onder de kiel van het schip vandaan. En nu lukt het wel om goede foto's te maken!  Daarna naar het restaurant, heerlijk gegeten en vervolgens weer vroeg naar bed. IJsbergen zijn snachts een nog groter gevaar dan overdag, dus laat de kapitein het schip om het Ansvers Island varen, waarna we 'ochtends aan de zuidoostkust ervan door het Neumayer Channel gaan..

10 februari. Neumayer Channel, Paradise Bay. Het weer van vandaag is precies het tegenovergestelde van gisteren. Gisteren, met zonnig weer en windstil in de  beide baaien was het eigenlijk te warm. Nu is het zwaar bewolkt, met veel wind die heel vaak van richting verandert. Ondanks de bewolking is er aanvankelijk goed zicht, maar het gebeurt een aantal keer, dat het in een paar minuten helemaal omslaat in dichte mist. Maar ook dat er totaal onverwacht ineens zon doorbreekt, die na een minuut weer verdwenen is achter zulke zwarte wolken dat je je niet kunt voorstellen dat er ooit licht door heen kan komen. De route wordt vandaag om die reden een paar keer aangepast. We komen niet op alle plaatsen die vanochtend genoemd zijn, vooral door het steeds slechter wordende zicht. We zien weinig dieren, maar wel mooie en, door de wolken, dramatisch uitziende landschappen. Ook veel meer ijsbergen dan hiervoor. Het weer nodigt niet bepaald uit om buiten te zijn, er zijn weinig dieren goed te zien, dus we brengen veel tijd binnen door op strategische plekken, waar je goed kunt uitkijken en zonodig snel naar buiten kunt zodra er wel iets bijzonders te zien is.   Halverwege de middag komt de kapitein met de mededeling dat de "reservedag" die we hier hebben, gebruikt zal worden om alvast terug te gaan richting Zuid Amerika (we hebben 4 dagen hier, daarna een soort reserve dag, dan een dag Drake Passage). Er komt nl. slecht weer aan in de Drake Passage. Hij wil nu proberen voor het echt vervelend gaat stormen de oversteek achter de rug te hebben. Dat betekent dat we nu al weer naar het noordelijke deel van het Antarctische schiereiland gaan, daar morgen nog e.e.a. gaan bekijken en dus overmorgen de Drake Passage gaan oversteken. Het meest zuidelijke punt van deze reis lag op 65° zuiderbreedte. De zuidpoolcirkel was bijna binnen handbereik.

11 februari. Deception Island. Om 8 uur 's ochtends al weer de kou in bij deze nog steeds actieve vulkaan (te zien aan de vulkanische as, die op diverse.  plekken de sneeuw grijs kleurt), die in een ver verleden voor de helft uit elkaar is geknald, waardoor een groot deel  van de krater is weggeblazen. Er is nu een  doorgang waardoor je de oude krater binnen kunt varen. Als je tenminste een kleiner en wendbaarder schip dan het onze hebt. Voor de Zaandam is het te gevaarlijk. Jammer. We hebben wel een goed, maar kort, zicht op de pinguinkolonie die hier verspreid over diverse pieken gevestigd is. Met de verrekijker zag je pinguïns de steile paden beklimmen, op weg naar hun nest. Op deze afstand was het lastig schatten, maar ze moesten zeker tussen 50 en 75 meter klimmen. Door de harde aflandige wind wordt ons schip al vrij snel weer de open zee op geduwd. Dan varen we nog even langs de "caldera", hetgeen blijkbaar de term is voor de open krater. En we verlaten Antarctica. De naam van het eiland is dus wel toepasselijk, we zijn wel een beetje teleurgesteld dat we op deze 4e dag verder niets meer te zien krijgen, alsof het Antarctische avontuur als een nachtkaarsje uitgaat. Maar ja, we wisten dat alles hier sterk afhankelijk is van het weer. We hebben 2 prachtige dagen gehad, de derde dag was qua weer niet mooi, maar wel heel typerend voor dit gebied en daardoor juist weer mooi op een hele andere manier met de dreigende luchten en het weer dat in een paar minuten totaal omsloeg. Terwijl ik dit stukje type, wiebel ik heen en weer in mijn stoel, raak daardoor regelmatig een verkeerde toets en moet daardoor soms stukken overnieuw typen. Dat doet de Drake Passage met je! 

13 februari. Kaap Hoorn, Ushuaia.    Oversteek achter de rug, met stevige golven, waardoor het hele schip af en toe een flinke dreun kreeg. Het ging veel sneller dan gedacht. Gisteravond ging de vaart er flink uit, omdat - zo bleek vanochtend - we toen in de luwte van Vuurland (Tierra del Fuego klinkt toch mooier) waren gekomen, maar we mochten de Chileense wateren nog niet in, zodat we daar in een sloom tempo rondjes hebben gevaren tot vanochtend. We hebben net ongemerkt Kaap Hoorn gerond zoals dat heet. Nu varen we met een Chileense loods naar de Argentijnse stad Ushuaia, door misschien wel het Beagle kanaal. Daar komen we rond 8 uur vanavond aan (12 uur eerder dan oorspronkelijk gepland). Na het eten gaan we daar even rondwandelen en kijken of we een wifiplek kunnen vinden, om nieuws binnen te halen en dit verhaal online te zetten. De helft van de passagiers lijkt dat van plan na ruim 7 dagen op zee. De andere helft zal wel aan boord blijven, omdat ze rond 8 uur naar bed gaan, te slecht ter been zijn achter de rollator, of in een rolstoel zitten. Of omdat ze door het overgewicht niet veel meer kunnen dan waggelen. Afen toe kom je in een smalle gang achter zo'n clubje terecht. Geen kans op passeren. Wij hebben het vaak over de begrafenisstoet. Veel daarvan waggelen overigens wel met grote regelmaat naar het buffet, waar je vrijwel de hele dag vers gemaakt gebak kunt krijgen. Ik geef toe: de verleiding is best groot, maar ik blijf er bijna altijd ver vandaan. Zojuist kregen we een zeer breedsprakige oorkonde ondertekend door de kapitein en de expeditieteamleider. Hierin wordt verkondigd dat ieder van ons "op een ontdekkingsreis ging en genoeg moed en durf toonde om te klimmen naar het Kraaiennest van de ms Zaandam voor het beste zicht op dit prachtige werelddeel.....enz. enz." Tranen stromen over onze wangen bij het lezen van dit huldeblijk.        Morgen gaan we met Pierre en Vitaly op zoek naar een taxi om naar het Tierra del Fuego National Park te gaan.  's Avonds dineren we met de Chief Engineer van de Zaandam, een uitnodiging die we te danken hebben aan Hanneke en haar broer Frank die bij de HAL werkt. Leuk! Twee dagen later zitten we echt definitief in Chili, in Punta Arenas. Daar hebben we veel tijd, terwijl er niet zo heel veel te doen of zien is. Dus dat wordt waarschijnlijk weer een wifiplek in town zoeken.